Türkiye’nin kara ulaşımı açısından en dezavantajlı illerinden biri Rize; havadan ve denizden ulaşımın mümkün olduğu şehrin özellikle iç bölgelerdeki illerle bağlantısı oldukça sorunlu. Doğu Karadeniz’i boydan boya kaplayan Kaçkarlar ve diğer sıra dağlar bu bölgedeki il ve ilçelerin Anadolu ile bağlantısını engelliyor.
Bu engeli aşmanın yolu Türkiye’nin birçok yerinde olduğu gibi tüneller yapmak ve onu anlamlı kılacak bağlantı yollarını bir an önce hayata geçirmek. Rize-Erzurum arasında çok geç bir tarihte 2012’de başlayıp altı yılda tamamlanabilen Ovit Tüneli, sadece iki şehri yakınlaştırmaya yaramadı, Karadeniz’i, Rize’yi ve Rize’de yapılmakta olan İyidere limanını da Anadolu’ya bağlamış oldu.
Söz konusu devasa tünel (14,3 km ve çift yönlü bir tünel) hizmete açılana kadar, yani 6-7 sene öncesine kadar Rize-Erzurum trafiği dağlara kar düşer düşmez kesilir ve Artvin veya Trabzon üzerinden işlerdi. Yol uzar, zaman ve enerji kaybı olurdu. Ovit Tüneli, bu zararların giderilmesine yaradı. Ama kısmen…
Neden kısmen?
Çünkü Ovit Tüneli’ni değerli kılacak olan İkizdere tarafındaki yollar ile İspir tarafındaki yolların ve projede yer alan iki tünelin (Dallıkavak ve Kırık) yapımı bir türlü tamamlanamadı. İkizdere tarafındaki yolların yapımı sürüyor; Ovit’in bu tarafındaki çalışmalar da devam ediyor. Ama yakın bir zamanda tamamlanacağına dair bir işaret de umut da yok. Zira 14 km’lik tüneli yapabilen devletimiz, ondan çok daha kısa iki tünel için aynı kararlılığı göstermiyor. En azından tarihler, projeler ve harcanan paralar bunu gösteriyor. Tünelleri yapan firmalar değişiyor, projeler yenileniyor, şantiyeler kuruluyor ama bunca yıldır kayda değer bir ilerleme olmuyor. Niye ilerleme olmadığına ilişkin açıklama da yapılmıyor ilgililer tarafından. Tünel inşaatından su çıktığı, dolayısıyla zeminin uygun olmadığı söyleniyor; böyle mi değil mi, meseleyi dert edinenler bunun bilgisine bile erişemiyor.
Bu meseleyi dert edinenlerin sayısının çok olmadığını söylemek yanlış olmaz. Rize-Erzurum ulaşımını ve bu bağlamda tünelleri ve bağlantı yollarını en çok dert edinenin Tahsin Bayramoğlu olduğunu söylemek de yanlış olmaz. İki gün önce vefat eden Tahsin Bayramoğlu yani…
Ömrünü bu meseleye adamış bir saygın insandı Bayramoğlu. 2018 yılında Ovit Tüneli’nin açılışına şahitlik etti; bizzat açılış töreninde bulundu. Recep Tayyip Erdoğan’ın da katıldığı törende önce yağmur ve soğuk, ardından tünel içerisindeki cereyanın etkisiyle hasta oldu. Uzun süre hastalıklarla mücadele etti; durumu daha da kötüleşti ama…
Buna rağmen her zaman anılan yol ve tünelleri gündemde tutmaya, ulaşabildiği herkese konunun önemini ve aciliyetini anlattı. Anlattıklarını biraz daha detaylı anlatmasını, çocukluğundan başlayarak bütün hayatını paylaşmasını istedim iki yıl önce kendisinden. Biyografik bir eser ortaya çıkaracak ve Tahsin Bayramoğlu kitabı yazacaktım. Önce teklifimi kabul etti; sonra ‘Olmaz!’ dedi. Sağlığı yeterince iyi değildi; farkındaydım ama anlatacaklarının önemli olduğunu düşünüyor ve kendisini yormadan zamana yayarak bu çalışmayı yapabileceğimi hesaplıyordum. Ama kendisi uzun soluklu bir çalışmanın içinde yer alacak güçten mahrum hissediyordu kendini. Bir de anlatacaklarıyla birilerini üzüp kırabileceği endişesini taşıyordu. Bazı siyasetçilerle ilgili çok öfkeli cümleler kuruyordu bu bölgedeki yatırımlara ilgisizliklerinden ötürü. Kitap projesi akim kaldı böylece.
Tahsin Bayramoğlu birkaç gazeteci (Bunların içerisinde Rize’den Bayram Ali Kavalcı ve İsmet Kösoğlu’nun ayrı bir yeri vardı) ile bürokrat, siyasetçi ve eşraftan insanlara aktarmış olduğu bilgilerle, motive edici sözlerle, çok önem verdiği rüya projesiyle anılacak bundan sonra. O artık göçünü tutup gitti bu diyardan. 82 yıllık bir ömür Rize-Erzurum yolunun tamamlandığını görmeye yetmedi. Gözü arkada kaldı. Ama ardında kendisini iyi bilen, iyi insan olduğuna şehadet eden dostlar bıraktı. Allah rahmet eylesin.